EUSKARA MM&D HEDABIDEETAN ETA TESTUINGURU SOZIOLINGUISTIKOA

Euskarak gure bihotzean baino,  gure egunerokotasunean duen tokia ezagutzeko Euskal Herriko IV. Inkesta soziolinguistikoa eta Euskararen aholku batzordeak egindako “Euskara hedabideetan” izeneko lanera jo behar izan dugu.

Azken urte hauetan zehar gizartearen zaharkitzeak edota etorkinen fenomenoak ez du euskararen gaineko eragin negatibo zuzenik izan, hala ere gazteria gure egitura sozialaren etorkizuna dela abiapuntutzat hartuz, haiekiko arreta handia izan behar da, hizkuntza aberastu eta hiztun kopurua gora egitearen sustatzaile potentzialak direlako.

Jatorriz euskara ama hizkutza gisa dutenen kopurua txikia bada ere, EAEn elebidunen kopurua gora doa baita  Nafarroan ere. Berez, Euskal Herriko lau biztanletik hiru erdara dute lehen hizkuntza gisa, euskara dutenak %16,5 dira eta biak dituztenak %4,8. Euskara lehen  aukera ez badirudi ere, esan bezala elebidunen kopuru gora dihoa eta horrek euskara esparru gehiagotan zabaltzea eta eskaini nahi izatea dakar. Hedabideen papera funtsezkoa da batez ere, euskara jakin, baino erabili ohi ez duen gazteriaren artean sustatzeko.

Euskara sarri ikastoletan gauzatzen denaz harago joateko aukerarik ez duela dirudi, zergatia, faktore ezberdinen batzean egon liteke, baina hedabideen papera funtsezkoa da errealitate hura bertan bera gera dadin.

Sarri sareak eta hedabideek gazteleraz egindako produktuak kontsumitzera bultzatzen zaituztela dirudi.  Euskaraz egindako kalitatezko edukiak dauden arren, gaztelaniaz eskaintzen direnak beti landuagoak eta gertutasun kutsu handiago bat iradokitzen dutela uste dut, eta gakoa bertan dagoela iruditzen zait. Gazteriak, euskaraz gauzatutako eduki eraginkor indartsu bat kontsumitzeko aukera ez duela uste dut, eta ahalegin bat egiten den arren gaztelaniaz diharduten eduki kopurua eta aldaera handiagoa da, euskaraz egiten dena baino.

Hala ere badira hainbat saiakera, ohikotzat ematen hasiak diren sare-sozialak, 16 urtetik behera edota gorakoek erabili ohi dituztenak,  euskaraz jarduteko aukera eskaintzen dute baina horrek ere sarri, bertan lagunekin elkarrizketak zein post-ak euskaraz egitearekin bat ez dator. Horregatik agian gorago esan bezala hedabideen zein erakundeen ahaleginaz gain gure aldetik ere euskara bigarren aukera gisa ikusteari uko egin beharko geniokeela uste dut.